(Thaddy de Deckere)
Waar zijn wij terechtgekomen als
Katholieke Kerk, Boven de Schelde?
Perspectief op de Toekomst.
Leidende Bijbel tekst: de Emmaus -gangers:
“Zij spraken met elkaar over alles wat er was voorgevallen. Terwijl zij zo met elkaar in gesprek waren, kwam Jezus zelf naar hen toe …” Lc 24, 14-15)”
(en liep met hen mee, maar hun blik werd vertroebeld, zodat ze hem niet herkenden’) Lucas, 24, 14-16, Nieuwe Bijbelvert.) (… Ze hadden een waas voor hun ogen Groot Nieuws Bijbel)
Beste Mensen, zusters en broeders (!)
Deze hei-dag (-ochtend!) die wij vandaag houden zou ik willen zien als een ‘Synode, een Synodaal Gesprek op Parochie Niveau’. Paus Franciscus herinnert ons eraan: de Kerk is Het Volk van God Onderweg. Dat is precies wat het woord ‘Synode’ betekent: Samen op Weg. Net als de Emmaus- gangers, samen met Jezus, de Verrezen Heer.
Ongeveer een week geleden zag ik op TV een deel van de film ‘Mozes’ (op RTL 7). Het was juist het deel waarin de Uittocht van het Uitverkoren Volk uit Egypte in beeld werd gebracht. De Israëlieten waren al in de woestijn aangekomen. Een armzalig groepje mensen, volwassenen en kinderen, die wat eten, water en potten en pannen met zich mee droegen, en die samen met een kleine kudde geiten en schapen verder trokken. Ze werden achtervolgd door een sterke legermacht van het machtige Egypte. De Egyptenaren kwamen haalden met hun paarden en strijdwagens de Hebreeën snel in. Juist op het punt dat ze bij de kustlijn aankwamen. Menselijk gesproken zaten ze in de val, met geen mogelijkheid om te ontsnappen. Maar toe begon de hemel te betrekken, er stak een storm op, die het water opdroogde van het ondiepe water van de Rode Zee. De Israëlieten trokken er veilig doorheen naar de overkant, met al hun have en goed. De Egyptenaren gingen hen achterna, maar kwamen allemaal om in een enorme Tsunami Golf. Kun dode lichamen en die van de dode paarden zag je drijven in het water. Het Volk van God was gered en kon veilig verder trekken.
De vraag: Was dit een gelukkig toeval van weersomstandigheden en getijden? Of was dit God die ingreep om zijn Volk te redden uit de onderdrukking? Het Verhaal in de Bijbel is duidelijk geschreven door iemand die de gebeurtenissen ziet ‘met de ogen van het geloof’. Dit was geen toeval, of ‘geluk hebben’.
Voor de geïnspireerde schrijver was het onomstotelijk duidelijk: het was ‘de Hand van God’ die dit bewerkstelligde. Het was God die zijn Volk redde uit de klauwen van de vijand.
Deze manier van ‘kijken met de ogen van het geloof’ loopt als een Rode Draad doorheen alle Verhalen in de Bijbel, tot en met de verslagen van de Verrijzenis van Jezus op Paaszondag. En hetzelfde geldt ook nu nog voor ons: de uitdaging om naar de gebeurtenissen in onze tijd te kijken ‘met de ogen van het geloof ’. Het VAT II concilie spreekt over het juiste interpreteren van ‘de Tekenen van de Tijd’. Dat is altijd al een uitdaging geweest en dat is het nog steeds.
In de afgelopen ruwweg halve eeuw, heeft er een lange reeks ontwikkelingen plaatsgevonden waardoor de Kerk in de Westerse Wereld ernstig is verzwakt. (en Nederland loopt hierin ‘voorop’). De trend zet nog steeds door. En, gezien de ontwikkelingen kunnen we in de verleiding komen om te zeggen: Het Einde van de ‘Katholieke Kerk’ in Zeeland Boven de Schelde is nabij. Als je de lijnen van de grafieken extrapoleert, dan is het een kwestie van nog 10 hooguit 15 jaren, dan is het gedaan. De cijfers en grafieken van het KASKI duiden op een doorzettende afname van het aantal gelovigen, teruglopende inkomsten, en kerken die moeten sluiten.
Ik spreek over ‘de verleiding’ om zo naar de cijfers te kijken. Want als je dat doet, dan wordt het KASKI een profeet die enkel DOEM verkondigt. Met deze cijfers in de hand vroeg een journalist aan Bisschop Liesen bij zijn aanstelling als bisschop: Monseigneur, wordt u de laatste bisschop van Breda?
Wij weten van de cijfers af, en toch zijn U en ik vanochtend hierheen gekomen. Niet omdat we niets anders konden bedenken om onze tijd door te brengen. Integendeel: om slechts één reden zijn we hier samen: Omdat wij weigeren mee te gaan in het doemdenken. Het Evangelie is ons kostbaar, de geloofsgemeenschap is ons kostbaar, de toekomst van onze kinderen is ons kostbaar. Te kostbaar om op te geven. Wij weten waar we voor staan. En we zijn vastbesloten: wij zullen stand houden; hoe dan ook. Of we zouden geen Zeeuwen zijn: ‘Luctor et Emergo! Ik worstel en kom boven. Wij staan pal en geven niet op! Ja, d.w.z. niet op eigen kracht, maar met de hulp van God, geleid door de Geest van God. De Geest die ons beloofd is. En niet vergetend de belofte van Christus: Ziet, Ik ben met u Alle Dagen; Tot Aan De Voleinding der Wereld! (Matheus 28).
En dus, blijven wij bidden, blijven wij bijeenkomen, blijven wij vieren, en blijven wij omzien naar elkaar en naar de mensen om ons heen, m.n. de kwetsbaren, noodlijdenden, zieken en vreemdelingen. Wij geven het niet op! Wij zijn ‘fiere Zeeuwse Katholieken’ (Fons van Hees, zaliger gedachtenis).
Bisschop Liesen heeft al jaren geleden het inzicht gekregen, dat er een verandering van denken nodig is, een andere houding t.a.v. Kerk-zijn. Een pastorale bekering van de Parochie: Er is nood aan een houding van: Terug naar de Bron, Terug naar het Evangelie, Terug naar de Essentie van het Geloof, Terug naar het primaire doel van ons leven: een trouwe Leerling zijn van Jezus, de Verrezene, de Levende Heer. Want wat ons als gelovigen samen brengt en houdt, is niet het Kerkgebouw (hoe mooi en hoe dierbaar het ons ook is). Neen, het is ons gemeenschappelijke, katholieke geloof dat ons verbindt, dat ons samenhoudt: De Persoon van Jezus Christus, het Evangelie – het Woord van God in de Bijbel.
Hoe zal de Kerk van de Toekomst eruit zien? Ik stel hier drie kenmerken voor:
1 = Kleiner, dat is wennen. We zijn nog gewend aan grote kerken. Grote aantallen kerkgangers behoort al tot het verleden. Maar we mogen ons getroost weten, door Jezus zelf. Hij spreekt over zijn leerlingen als ‘de kleine kudde’. En we mogen in gedachten houden: in vele landen bloeit de Kerk. Met hen mogen wij ons verbonden weten.
2 = Hechter: kleiner worden brengt ook kansen en voordelen met zich mee: elkaar beter kennen en waarderen, nauwer samenwerken, beter omzien naar elkaar.
3 = Authentiek, getuigend van de Hoop die in ons leeft. Beter toegerust met een betere kennis van het geloof en met de gaven van de Heilige Geest.
Deze kenmerken mogen ons hoop geven. We moeten ons realiseren, dat we als land, als natie, én als werelddeel (Europa / Europapa) in een nieuwe tijd zijn terechtgekomen. Een tijd van grote veranderingen in het Wereldgebeuren en op het politieke toneel. Er zijn zeker een aantal verontrustende ontwikkelingen (verharding in de samenleving, gewelddadige conflicten. Maar we mogen niet vergeten: God kan Goeds voortbrengen uit het Kwade, en recht schrijven op kromme lijnen. (Cf Apostel Paulus: we zijn omgeven door allerlei vormen van tegenstand en tegenslag, maar niets, maar dan ook niets kan ons ooit scheiden van de Liefde van Christus. Aan Hem zij alle eer en glorie!
Bovendien: we moeten meer oog krijgen voor de hoopvolle tekens die er zijn, dagelijks. In ons eigen leven, en ook in geloofsgemeenschappen.
God zal ons nooit verlaten. We mogen Hem vertrouwen op zijn Woord. God zij geprezen in onze Regio, in onze Parochies Boven de Schelde.